: وجه اصلی تحقق اصلاح ساختاری بودجه از محل تمرکز سازمان امور مالیاتی بر احصای مالیات از بخش‌های فراری از مالیات، بخش‌های زیرزمینی و همچنین بخش‌های سوداگرانه با اجرای کامل سامانه مؤدیان و استقرار نظام مالیاتی هوشمند بوده است که بتوانیم بار مالیات را از روی دوش تولید برداریم و به سمت عدالت در پرداخت مالیات در همه بخش‌های اقتصادی برویم و با اجرای سامانه مؤدیان به عدالت در نظام مالیاتی نیز نزدیک خواهیم شد.
یکی از جنبه‌های کلیدی اصلاحات ساختاری بودجه، تأکید بر درآمد‌های مالیاتی و کاهش یا حذف کسری بودجه عملیاتی است. هدف نهایی ایجاد بودجه‌ای است که صرفاً به درآمد‌های پایدار مالیات و گمرک متکی باشد و نیاز به درآمد‌های نفتی را برای تأمین هزینه‌های فعلی کشور از بین ببرد. این مفهوم که به عنوان بودجه بدون نفت شناخته می‌شود، با هدف رهایی اقتصاد کشور از محدودیت‌های تحریمی است. در سال‌های اخیر به ویژه در دولت سیزدهم تلاش‌های قابل توجهی برای تحقق این چشم‌انداز و تفکیک درآمد‌های نفتی از هزینه‌های جاری و هدایت آن به سمت توسعه کشور صورت گرفته است.
تحقق بودجه بدون نفت مستلزم تمرکز بر دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند و افزایش درآمد‌های مالیاتی بدون تأثیر نامطلوب بر تولید کشور است. هدف اصلی افزایش جمع‌آوری مالیات از طریق دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند است. دولت سیزدهم با اجرای مرحله نهایی سامانه مؤدیان مالیاتی و تضمین شفافیت کامل مالی در تمامی بخش‌های اقتصادی اعم از دولتی و غیردولتی، گام‌های قابل توجهی در این راستا و تحقق دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند برداشته است.
تأثیر سامانه مؤدیان
اجرای سامانه مؤدیان تغییر قابل توجهی در مبارزه با فرار مالیاتی به ویژه در بخش‌های شفاف و اقتصاد زیرزمینی ایجاد کرده است. سازمان امور مالیاتی با تمرکز بر آمار‌های مالیاتی و هدف قرار دادن فرار مالیاتی، بخش‌های زیرزمینی و فعالیت‌های سوداگرانه، نقش مهمی در اجرای اصلاحات ساختاری بودجه ایفا کرده است.
مزایای دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند
۱- افزایش درآمد‌های مالیاتی: با دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند و مهار فرار مالیاتی و تصحیح معافیت‌های غیر ضروری، اصلاحات در بودجه ساختاری منجربه افزایش قابل توجه درآمد‌های مالیاتی می‌شود. این یک منبع درآمد پایدار برای تأمین هزینه‌های فعلی کشور، کاهش اعتماد به درآمد نفت و ارتقای ثبات اقتصادی است.
۲- توسعه اقتصادی: با از بین بردن کسری بودجه عملیاتی از طریق استقرار نظام مالیاتی هوشمند، منابعی که قبلاً برای تأمین هزینه‌های فعلی اختصاص یافته بودند، می‌توانند به سمت توسعه کشور هدایت شوند. این امر امکان اجرای پروژه‌های استراتژیک، بهبود زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی، تقویت رشد اقتصادی و تنوع را فراهم می‌کند.
۳- شفافیت مالی: اجرای کامل سامانه مؤدیان، شفافیت مالی را در تمام بخش‌های اقتصادی تضمین می‌کند. این امر فرصت‌های فساد را کاهش و مسئولیت‌پذیری را ارتقا می‌دهد و محیطی مساعد برای سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی ایجاد می‌کند.
دستیابی به نظام مالیاتی هوشمند از طریق اجرای کامل سامانه مؤدیان گامی قابل توجه در جهت دستیابی به ثبات اقتصادی، رشد و شفافیت مالی در ایران است. با تمرکز بر افزایش درآمد‌های مالیاتی، کاهش فرار مالیاتی و اصلاح معافیت‌های غیرضروری، کشور می‌تواند از وابستگی به نفت دور شود و منابع را به پروژه‌های عمرانی اختصاص دهد. اصلاح ساختاری بودجه نه تنها اقتصاد را تقویت می‌کند، بلکه موجب ارتقای عدالت در سامانه مالیاتی و کاهش بار تولید می‌شود. پذیرش این اصلاحات و تداوم افزایش شفافیت مالی، راه را برای آینده‌ای مرفه و پایدار برای ایران هموار می‌کند.