مدل جدید حمایت دولتی از صنایع، حلقه‌وصل علم و فناوری است



یک کارشناس حوزه علم و فناوری: برنامه هفتم توسعه، شرکت‌های فناور دانش بنیان را به عنوان محرک‌های اصلی تحقیق و توسعه و همچنین بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک برای صنایع بزرگ کشور معرفی کرده است که می‌تواند با اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه منابع لازم جهت این همکاری را تأمین کند و از طرف دیگر به طور همزمان شاهد تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات صنعتی با ارزش افزوده بالاتر باشیم. با اولویت دادن به تحقیق و توسعه و تقویت همکاری‌های قوی بین قطب علم و فناوری و صنایع، کشور می‌تواند مزیت رقابتی منطقه‌ای خود را افزایش دهد و خود را به عنوان پیشرو در نوآوری قرار دهد.
علی پاشایی بیدار کارشناس حوزه علم و فناوری در گفتگو با «جوان» در رابطه با نقش تغییر رویکرد حمایتی دولت در زمینه اصلاح وضعیت خام‌فروشی صنعتی کشور گفت: یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای ترغیب صنایع در جهت جلوگیری از خام‌فروشی محصولات صنعتی و حرکت به سمت پایین زنجیره ارزش و ایجاد خلق ارزش جدید؛ به کارگیری مشوق‌های هدفمند در جهت این رشد و توسعه است. اهمیت بسیار بالای حرکت به سمت پایین‌دست زنجیره ارزش، امکان ایجاد تنوعی از محصولات با ارزش افزوده‌ها و بازار‌های صادراتی مختلف است که به نوعی بسیار بیشتر از خام‌فروشی فعلی برای کشور و صنایع سودآور است.
وی ادامه داد: دولت ابزار‌های متنوعی در جهت اعطای مشوق‌های هدفمند دارد. اقتصاد ایران در سالیان اخیر بسیاری از حمایت‌ها را بدون برنامه‌ریزی و بدون هدف خاصی به صنایع داده است؛ اولین و مهم‌ترین قسمت برای ترغیب صنایع به سمت تکمیل زنجیره ارزش، تکیه بر اصلاح همین مشوق‌ها و هدفمند کردن آنهاست. این تغییر دیدگاه برای رشد اقتصادی و رقابت‌پذیری کشور در بازار جهانی بسیار مهم است. دولت و مجلس با درک اهمیت علم و فناوری در تکمیل زنجیره ارزش، به لزوم همکاری قوی میان قطب علم و فناوری کشور و صنایع اصلی آن اذعان دارند.
این کارشناس حوزه علم و فناوری با اشاره به رویکرد جدید حاکمیت در هدفمند و مشروط کردن اعطای مشوق‌ها و نتیجه‌بخش بودن ترغیب همکاری بین اکوسیستم علم و فناوری کشور با صنایع افزود: در سال‌های اخیر کشور به شدت به تجهیزات و فناوری وارداتی متکی بوده که مانع رشد و توسعه صنعتی آن شده است. این وابستگی به فناوری خارجی نه تنها منجر به افزایش هزینه‌ها شده است، بلکه توانایی کشور را برای نوآوری و رقابت در بازار جهانی محدود کرده است. با این حال، با استقرار اکوسیستم اقتصاد دانش بنیان و ظهور شرکت‌های دانش بنیان با تمرکز بر فناوری‌های روز، پیشرفت قابل توجهی در بومی‌سازی فناوری در بخش نفت و گاز ایجاد شده است. این بخش با موفقیت با شرکت‌های دانش بنیان همکاری کرده است که منجربه پیشرفت در فناوری استراتژیک و بومی‌سازی تجهیزات
شده است.
وی ادامه داد: موفقیت این همکاری، همراه با تغییر در قوانین حمایت از اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان، دولت و مجلس را بر آن داشت تا قدرت تحول‌بخش علم و فناوری را به رسمیت بشناسند. در نتیجه برنامه هفتم توسعه، شرکت‌های فناور دانش بنیان را به عنوان محرک‌های اصلی تحقیق و توسعه و همچنین بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک برای صنایع بزرگ کشور معرفی کرده است که می‌تواند با اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه منابع لازم جهت این همکاری را تأمین کند و از طرف دیگر به طور همزمان شاهد تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات صنعتی با ارزش افزوده بالاتر باشیم. این به رسمیت شناختن گام مهمی در جهت دستیابی به یک اقتصاد متکی به خود و پیشرفته‌تر است. با اولویت دادن به تحقیق و توسعه و تقویت همکاری‌های قوی بین قطب علم و فناوری و صنایع، کشور می‌تواند مزیت رقابتی خود را افزایش دهد و خود را به عنوان پیشرو در نوآوری قرار دهد. همچنین بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک نه تنها وابستگی کشور به واردات را کاهش می‌دهد، بلکه فرصت‌هایی برای اشتغالزایی و رشد اقتصادی ایجاد می‌کند. دولت می‌تواند با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، محیطی مساعد برای انتقال فناوری و نوآوری ایجاد کند که باعث جذب سرمایه‌های خارجی و تحریک توسعه اقتصادی می‌شود.
وی در پایان گفت: همکاری قطب علم و فناوری کشور و صنایع اصلی آن برای تکمیل زنجیره ارزش و دستیابی به رشد اقتصادی پایدار حیاتی است. با اولویت دادن به تحقیق و توسعه، بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک، کشور می‌تواند وابستگی خود به واردات را کاهش دهد، رشد اقتصادی را تحریک کند و در بازار جهانی رقابت کند. شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان در برنامه هفتم توسعه، گامی قابل‌توجه در جهت بهره‌گیری از قدرت تحول‌آفرین علم و فناوری و قرار گرفتن کشور به عنوان پیشرو در نوآوری است. با این حال، ایجاد یک چارچوب جامع و ایجاد یک محیط نظارتی مطلوب برای اجرای مؤثر این تحول و تضمین موفقیت بلندمدت ضروری است.