تربیت کودک دنیای پیچیدهای است که توجه متخصصان بیشماری را به خود معطوف کرده است. هر ساله نویسندگان بسیاری سوژه کتابهای خود را به بخشی از حوزه تربیت کودکان اختصاص میدهند. از مجموع تألیفات این حوزه میتوان نکاتی کلیدی استخراج کرد که چکیدهای از آن در این مطلب آمده است.
کودکان زیر دو سال نباید به تماشای تلویزیون بنشینند. کودکان زیر هفت سال به ازای هر یک ساعت که در روز تلویزیون تماشا میکنند ۱۰ درصد خطر ابتلا به بیش فعالی و تمرکز نداشتن و توجه در آنها افزایش مییابد.
توانایی کودک زیر سه سال در بازی با موبایل و آیپد هیچ افتخاری ندارد، چون جدای از آسیب مغزی در کمتر از دوسالگی، شرایط اعتیاد به اینترنت و بازیهای کامپیوتری در هفت سالگی به بعد را به وجود میآورد. این اعتیاد مدرن در آینده به اندازه اعتیاد به مواد مخدر ویرانگر است.
کودک با ارتباط و تحرک، رشد سالم خواهد کرد.
بعد از دوسالگی تا هفت سالگی کودک نیم ساعت یا دو تا نیم ساعت میتواند تلویزیون تماشا کند.
وقتی کودک در حال بازی با کامپیوتر یا موبایل یا تماشای تلویزیون است اگر مادر ۲۰ بار هم بگوید بسه دیگه، پاشو دیگه، درسات مونده، چشمات آسیب میبینه، بیام خاموشش کنم و… کودک حاضر نیست ادامه ندهد و لذتش را متوقف کند. پس بهتر است به جای این حرفها یا تهدیدها به او پیشنهاد یک جایگزین جذاب بدهید و بسته به علایق فرزندتان جایگزین درنظر بگیرید.
کودکانی که زیادی مورد مهر و محبت والدین و اطرافیان هستند و طعم محرومیت را در زندگی نمیچشند، در آینده دچار خودشیفتگی خواهند شد.
از قراردادن فرزندتان در موقعیتهای ترسناک خودداری کنید! دیدن فیلمهای ترسناک بدون هیچ محدودیتی یا حضور در هر مکانی یا خواندن کتابهای ترسناک، میتواند در تشدید ترسهای فرزندتان اثرگذار باشد. ممانعت و کنترل شما در این زمینه مانع بروز ترس در کودکتان شده و به او کمک میکند تا دوران خردسالی بدون ترسی را تجربه کند.
جلوی دیگران مدام به کودک نگویید اینو بیار، اونو ببر! اگر میخواهید کمک کردن را به کودک آموزش دهید جایش در خانه خودتان است نه جلوی جمع، چون بد برداشت میشود.
اگر کودک کار نادرستی کرد لازم نیست جلوی جمع به او تذکر بدهید، یک جای خلوت این کار را انجام دهید، زیرا بچهای که جلوی دیگران تنبیه میشود برای اینکه به دیگران اثبات کند آنقدر هم بیارزش نیست به دیگران خدمت میکند تا ارزشش را برگرداند!
به بچه زیاد بکن نکن نگویید! وقتی مدام در حال تذکر دادن به کودک هستید کودک قدرت تصمیمگیریاش را از دست میدهد و وقتی شما پیشش نباشید هرچه اطرافیان بگویند را گوش میکند!
سایه سر فرزندتان باشید نه پوست تنش! اجازه دهید فرزندتان گرما و سرما، خورشید و ابر، باد و باران را حس کند و اگر نیاز داشت زیر سایه شما به امنیت برسد.
به کودک مدیریت زمـان یاد بدهید. کودک خود را از کمبود وقت نترسانید! مثلاً به جای جمله «وقت بازیت داره تموم میشه»، بگین: «هنوز ۱۰ دقیقه برای بازی فرصت هست.»
وقتی فرزندتان اشتباه میکند بلافاصله به او نگویید: «دیدی گفتم؟» اگر از اشتباه کردن در حضور شما هراس داشته باشد شک نکنید به تدریج از شما دورتر میشود و به مرور، احساس آرامش و لذت با شما بودن برایش کمرنگ خواهد شد.
اگر شما نسبت به خودتان خشونت زیاد داشته باشید و نسبت به تواناییها و محدودیتهایتان بدبین و غیر واقعبین باشید، ممکن است کودکتان در نهایت آینه شما باشد. عزت نفس خود را پرورش دهید تا کودکتان الگوی خوبی در اختیار داشته باشد.
قبل از اینکه از کلمه «نه» استفاده کنید کامل فکر کنید. مثلاً بچه میگه مامان برم با فلانی پایین بازی کنم؟! و شما میگویید نه! بچه شروع میکند ۱۰ دقیقه گریه کردن و شما برای خلاص شدن از صدایش هم که شده میگویید باشه برو ولی فلان ساعت خانه باش… مطمئن باشید همان ساعت هم خانه نمیآید! چرا؟! چون میداند شما با یک بوس یا گریه کردن یا شیرین زبانی بالاخره راضی میشوید. برای همین قبل از اینکه بچه را از کاری یا چیزی منع کنید، خوب فکر کنید. اگر به کودک گفتید «نه» اگر دو ساعت هم گریه کرد تسلیم نشوید. پس بهتر است این «نه» را همیشه و در هر موقعیتی استفاده نکنید که مجبور نشوید همیشه آن را زیر پا بگذارید. بچه با کتک زدن، داد زدن، حرف زشت زدن و… حساب نمیبرد. فقط با قاطع بودن شما روی خط قرمزهایتان از شما حساب میبرد.
اگر در کودکی مورد آزار قرار گرفتید تبدیل به سرباز محافظ فرزندتان نشوید.
اگر در کودکی کم محبت دیدید فرزندتان را بیدلیل به خود نچسبانید.
اگر در کودکی از شما دفاع نکردند تبدیل به وکیل مدافع فرزندتان نشوید.
اگر در کودکی درد کشیدید با هر درد فرزندتان به گریه نیفتید.
اجازه دهید فرزندتان زندگی کردن را تجربه کند در حالیکه عشق، امنیت و توجه شما را دریافت میکند.